[μια αναζητηση της καταπιεσμενης κυπριακοτητας..οπου φυσικα τους εθνικοφρονες αλλου τους τρωει τζαι αλλου κνιθουνται]
Ειδα επιτελους το εργο του Πανικκου Χρυσανθου.. αναγκαστικα εν μπορεις να το δεις πκιον μονο σαν εργο τεχνης η εστω σαν απλον σινεμα..υστερα που την υστερια των εθνικοφρονων υπαρχει τζαι ένα πολιτικο ζητημα..τουτον εν έναν εργο για το οποιον υπηρχαν ανοιχτες φωνες για λογοκρισια - συμπεριλαμβανομενων τζαι κρατικων υπηρεσιων που εθελαν να κοπει η «σκηνη στην εκκλησια».. οποτε με τουτον το εργο εσιεις θκυο σε ένα: τζαι μια ανιχνευση των δυναμικων [τζαι ευαισθησιων] της τοπικης λογοκρισιας, αλλα τζαι ενα εργο-συνεχεια που έναν σκηνοθετη που διαπραγματευεται κινηματογραφικα, για πανω που 20 χρονια, το ζητημα της διασταυρωσης του προσωπικου τζαι του πολιτικου, του καθημερινου τζαι του ιστορικου, στην κυπριακη εμπειρια…
ας δουμε πρωτα την βασικη πλοκη....η υποθεση εσιει να καμει με 2 μιτσιους που μεγαλωνουν μαζι στον ακαμα…ο ενας εν ενας λινοπαμπακος [του οποιου η οικογενεια/κοινοτητα θα αναγκαστουν να γινουν τουρκοκυπριοι], ο Ομερης, τζαι η άλλη, μια κορου, η Ροδου. Ο τζυρης/παπας του ομερη υστερα που εναν καφκα του μιτση με τον δασκαλο στελλει τον σε ένα φιλο του χρισκιανον βοσκον σαν μισταρκο - να μαθει τεχνη/δουλεια. Η ροδου εν η κορη του μαστρου του. Η παιδικη τζαι εφηβικη αγαπη του ομερη για την ροδου, αλλα τζαι η προσμονη της ροδους για τον πριγκηπα, διακοφκουνται που την εισβολη του ιστορικου χρονου στην ζωη τους..η εοκα, υστερα η τμτ, το διαλειμμα της ανεξαρτησιας, παλε δικοινοτικες φασαριες, ως τον τελικο διαχωρισμο του 74. Η αφηγηση του φιλμ κινειται συνεχεια αναμεσα στα 2 επιπεδα – ένα ρεαλισμο της καθημερινοτητας στον οποιο εξελισσεται η σχεση τζαι οι διαλογοι του ομερη τζαι της ροδους, τζαι ένα συμβολικο ιστορικο επιπεδο που παρεμβαινει/εισβαλει στην ζωη τους, αλλασωντας την δυναμικη της, τζαι καταδικαζωντας τους [όπως παρατηρει με θλιψη ο ομερης στο τελος] να ζιουν μονιμα απομωνομενοι, σχεδον σαν κρυφα πνευματα μιας αλλης ιστοριας, μιας καταπιεσμενης κυπριακοτητας, στον κυπριακο χωρο/φυση του ακαμα….
Ο «ευαγορας» εν ενας ανταρτης της εοκα, που μεινισκει σε κρησφυγετο τζαι φαινεται να εν ο αρχηγος της ομαδας του..προτυπα: αυξεντιου, ματσης κλπ…ερωτευκετε τον η πρωταγωνιστρια, η ροδου, τζαι η ολη παρουσια του κινηματογραφικα εν θετικη..μπορει να πει μαλιστα καποιος ότι εν ο μονος θετικος ηρωας της εοκα αφου οι αλλοι 2 [ο συναγωνιστης που γινεται αρχι-μπατσος, τζαι ο τοπικος αρχηγος της εοκα] αποδεικνυονται στην εξελιξη του εργου ρατσιστης ο ενας, τζαι προδοτης ο άλλος..ο ευαγορας σκοτωνεται που προδοσια [οϊ με κρεμμασμα όπως ο παλληκαριδης] τζαι η σκηνη του νεκρου σωματος στην φυση, με τα φκιορουθκια πανω του [τζαι με την κινηματογραφικη αλληγορια-μεσω-μονταζ με τον επιταφιο], εσιει κατι που τον θανατο του μυθολογικου αδωνη..
Γιατι ευαγορας; Εν πολλα πιο πιθανο [ιστορικα τζαι σημειολογικα] η παραπομπη/συμπαραδηλωση του ονοματος «ευαγορας» να εν αρχαια παρα της εοκα…εν ενδιαφερουσα η σχεση ομερη-ευαγορα σε τουτο το πλαισιο..οταν ο πατερας της ροδους ζητα από τον ομερη να οδηγησει τους ανταρτες σε ένα ειδος κρησφυγετου, οι ανταρτες αντιδρουν όταν ακουοντας το ονομα του συνειδητοποιουν ότι εν «τουρκος»… τζηνος που τελικα αποδεχεται τον ομερη σαν μερος της ομαδας εν ο ευαγορας..δειγμα του μη-ρατσισμου του [μια σαφως σημαντικη διασταση στην αφηγηση του φιλμ] εν μερει, αλλα τζαι της θετικης κινηματογραφικης εικονας του..τζαι για να γεφυρωσει το ζητημα του τουρτσικου ονοματος με τον αθρωπο που τους βοηθα, ο ευαγορας αποφασιζει να τον λαλει «ακαμα»..ο καλος ανταρτης λοιπον, ο καλος ελληνοκεντρικος αν το δουμε σαν ζητημα ταυτοτητας, βαφτιζει ένα κυπριακο φαινομενο ιδορυθμιας [ενας μη-ελληνας, ενας άλλος, μια εννοια που εν κολλα, που βοηθα την εοκα] με ελληνικο ονομα – ο ακαμας εν υποτιθεται ότι ηταν μυθολογικα που τζηνους που ηρταν που τα βαλκανια στην κυπρο – τζαι οι ελληνοπληκτοι θεωρουν τους προγονους; Το ελληνικο βαφτισμα της κυπριακοτητας..τζαι η ερωτικη, αλλα τζαι συνεπης όπως θα δουμε, σταση του ευαγορα, το επιτρεπει..ο ομερης δεχεται…για την αγαπη της ροδους η τζαι για την ελευθερια; Ο ομερης πατα στην γη, εν της γης – εν μιλα με τες λεξεις των μεγαλων αφηγησεων.. όμως τουτος ο τατας, ο «ευαγορας» του φιλμ, ιστορικα εν ταιρκαζει ουτε εσιει πολλην νοημα να εν ο μαθητης που την παφο με το ονομα ευαγορας που εκρεμαστηκεν γιατι εκουβαλαν ασυναρμολογητο οπλο..αντιθετα ο αρχαιος βασιλιας ευαγορας που θεωρειται ότι εδεσε την κυπρο σε ιστορικη συμαμχια με την αθηνα, τσιαττιζει σαφως παραπανω..ο μυθολογικος ευαγορας τζαι η κληρονομια του..μυθολογικος τζαι διοτι τα αρχαια κειμενα λαλουν ότι οι αθηναιοι εθωρουσαν τον φιλελληνα οϊ ελληνα…
Το μονο στοιχειο που φαινεται σχετικο με τον παλληκαριδη στο φιλμ εν μια κουβεντα της ροδους όταν την αρωτα ο ομερης αν της ειπεν ότι την αγαπα..η απαντηση παραπεμπει στον στιχο: «την ελλαδα αγαπω…»..στην διαπλοκη/διαλεκτικη του καθημερινου τζαι του ιστορικου πανω στην οποια εν δομημενο το φιλμ, η ατακα εσιει διπλη συμπαραδηλωση : στην οφθαλμοφανη παραπεμπει στην ιδεαλιστικη ταυτιση με την ελλαδα την οποια εκφραζει ο στιχος του παλληκαριδη αλλα τζαι πολλα λογια/γραμματα αλλων της εοκα σε τζηνη την περιοδο..εν φραση/επεισοδιο που τον κυριαρχο τζαι τον ιστορικο λογο των μεγαλων αφηγησεων που παρεμβαλεται σε μια καθημερινη κουβεντα…σε μιαν στιγμη εφηβικου ερωτικου πονου για τον ομερη που ακουει την επισης κλασικη [για την καθημερινοτητα] ατακα ότι «αγαπω σε σαν φιλο μου οϊ σαν ..»…τουτη η δευτερη παραπομπη/συμπαραδηλωση εκαμεν με [εμενα τζαι τον παρεα μου που εκαθετουν διπλα μου] να γελασω..για να το πουμε με αριστερη σημειολογια, εν σαν τον τυπο που κρατει αγκαλια την γκομενα την δεκαετια του 70, τζαι τραουδα με παθος το «μαυρα κορακια με νυχια γαμψα..»…ετσι τζαι ο παλληκαριδης τζαι η ατακα του..που σου νεφκω που παεις, σε σχεση με τον ερωτικο εφηβικο ερωτα τζαι παθος..
η κριτικη ειτε με βαση την συνωνυμια, ειτε με την αναφορα στον στιχο, δειχνει ουσιαστικα μιαν αδυναμια κατανοησης της δομης του φιλμ..για να το πουμε με μιαν μεταμοντερνα ορολογια το εργο εν συρραφη..κατα την διαρκεια του διαπλεκεται μια καθημερινη ερωτικη ιστορια [που εμνευστηκεν που μιαν πραγματικη καθημερινη ιστορια] με ατακες τζαι επεισοδια τα οποια παραπεμπουν στην ευρυτερη κυπριακη ιστορια τζαι μυθολογια…η πρωτη σκηνη λ.χ. οπου ο τ/κ δασκαλος τραβα τα αφκια του ομερη, εν μια σκηνη που περιγραφει τζαι ο λιασιδης στην βιογραφια του: ερωτησεν ο δασκαλος ποια εν η πρωτευουσα της κυπρου τζαι ο λιασιδης [όπως τζαι ο ομερης] ειπεν του ότι εν το χωρκο του..τα ονοματα τζαι οι ατακες εν απλα σημεια..η ερμηνεια τους εν ανοιχτη σε πολλαπλες εκδοχες ακριβως γιατι διαπλεκονται [στα πλαισια του εργου τεχνης] συνεχως με αλλα σημεια…
Ας παμε τζαι στην επιμαχη σκηνη στην οποια ουσιαστικα υπαρχει, μια διαπραγματευση της τραγωδιας της επαναστατικης βιας..αν οι λογοκριτες εξεραν λλιον ken loach [ειτε στο «γη και ελευθερια», ειτε στο προσφατο φιλμ για την ιρλανδια] εμπορεν να αναγνωρισουν μια προσπαθεια με ευρυτερες παραπομπες στην κινηματογραφικη γλωσσα..αλλα ως συνηθως, περα βρεσιει…το επεισοδιο: φκαινουν οι ανταρτες την νυχτα στο χωρκο..μαζι τους τζαι ο ομερης/ακαμας..για να τον ενταξει παραπανω στην ομαδα ο ευαγορας ζητα του/απαιτα, να σκοτωσει τον προδοτη που ηταν να εκτελεσουν τζηνην την νυχτα..σκληρη απαιτηση – αλλα δικαια..εντασσει τον ομερη στην ομαδα με την γραμμη του αιματος..ειπεν το που την αρκην ο ευαγορας τζαι επαναλαβε το τζαι η ροδου – αφου τζηνοι εν ετοιμοι να θυσιασουν την ζωη τους για την «ελευθερια» [ οϊ την «ενωση» δαμαι που αναποφευκτα θα εδημιουργαν αντιφασεις στον θεατη για την σχεση που αναπτυσσεται αναμεσα στον ομερη τζαι τον ευαγορα], τοτε το ιδιον ισχυει τζαι για οσους προδωνουν….
Ο ομερης εν μπορει…αδυνατει..2 αδωνηες [εν δυναμει εραστες της αφροδιτης-ροδους] : ο ευαγορας σαν αδωνης-αρης, τζαι ο ομερης σαν ενας ιδιομορφος κυπραιος αδωνης που εν μπορει την βια…αλλα επιμενει με ένα υπογειο πεισμα.. ο ευαγορας εν επιμενει..καμνει το ο ιδιος..μπαινουν στην εκκλησια, διατασσουν τον κοσμο να γυρισει στον τοιχο, τζαι γυρευκουν τον προδοτη..νευκει τους κρυφα ο τοπικος αρχηγος της εοκα που στο τελος θα προδωσει τον ευαγορα στους εγγλεζους..ο θεατης όμως εν το ξερει ακομα – εχωντας δει πριν πως συμπεριφερονται οι εγγλεζοι εν ετοιμος να δεχτει [εστω τζαι μισοδοτζη] ότι οι προδοτες πρεπει να εκτελουνται..η κινηματογραφικη εναλλαγη αθθυμισε μου την σκηνη στην «μαχη της αλγεριας» οπου μετα τις βιαιοτητες του γαλλικου στρατου, ακολουθει η σκηνη που η αλγερινη γεναικα αφηνει μια πομπα σε μια τσαντα σε ένα κεντρο με γαλλους..τζαι η καμερα εστιαζει στα παιδικα προσωπα…ιδου η τραγωδια τζαι τα διλημματα της επαναστατικης βιας..ιδιαιτερα στο τελευταιο φιλμ του Loach για την ιρλανδια, η τραγωδια για την εκτελεση καποιου που μαρτυρησε [εστω τζαι αν εισιεν δικαιολογια], εν σημειο καμπης για την ηθικη διασταση του ζητηματος της επαναστασης.. αλλα σιγα που εν να χαπαρησουν ηθικα διλληματα οσοι ενομιμοποιησαν την εξουσια τζαι τα ρουσφεθκια τους στην εοκα…στο βαθος τζηνον που μαλλον τους επειραξεν [οσους εθκιεβασαν το σεναριο] πρεπει να ηταν η υποσυνειδητη ταυτιση τους με την διπλοπροσωπια του τοπικου παραγοντα της εοκα…
Υπαρχει μια δοση σκληραδας στην σκηνη της εκκλησιας…ο υποτιθεμενος προδοτης εν ο τυπος που εψαλλεν στην εκκλησια..ηλικιωμενος, ευτραφης αλλα ακακη φατσα..ο ευαγορας με το υφος τζαι τον τονο του πελλοκοπελουθκιου, του εφηβου νεαρου στην καθημερινη ζωη, λαλει του να ανοιξει το στομα του..η λεκτικη σκληραδα..αλλα ο άλλος εσιει το στομα κλειστο…ακουεται ο πυροβολισμος..εικονα της εκκλησιας τζαι η κραυγη του γυναικειου πονου…Μετα θα μαθουμε σαν θεατες, μεσα που τον διαλογο της ροδους τζαι του ομερη που ακολουθει, ότι το υποτιθεμενο εγκλημα του σκοτωμενου ηταν ότι ειπεν στον καφενε ότι ετσι που καμνουν τουτοι της εοκα εν να φερουν τους τουρκους…η αμφισβητηση πια της εοκα..αλλα ο ευαγορας ηταν ο εκτελεστης ενός αγνωστου..τζηνος που τον εδειξε/υπεδειξε παραμενει κρυφος - ο τοπικος ηγετης της εοκα..τζαι ο θανατος του ευαγορα που ακολουθει εξιλεωνει τον αφου προδωνεται που τον ιδιον αθρωπο…
Η σκηνη σαν συρραφη..οντως υπαρχει μια γνωστη φωτογραφια ενός ψαρτη που εδολοφονηθηκε στην εκκλησια που μασκοφορους της εοκα..οι μασκες σαν σημειο…ιδου η δικαιωση του ευαγορα - μεσα στην εκκλησια μια γεναικα λαλει του να φκαλει την μασκα..οι εοκατζηες εν εφκαλαν την μασκα..μαλιστα η αρχικη δικαιολογια για την δολοφονια του τοπικου ηγετη της αριστερας στην λυση, του μιχαλη πετρου, ηταν ότι επηεν να φκαλει την μασκα του οπλοφορου της εοκα…ειπεν/ειπαν του φαινεται «αν εισαι αντρας φκαρτην μασκα»..τζαι ο άλλος επαιξεν τον..τωρα οι εοκατζηες αλλαξαν θεωρια – τωρα λαλουν ότι εξωστρακιστηκεν η σφαιρα..εφακκαν γυρον η σφαιρα μεσα στο κεντρο της λυσης ωσπου να εβρει τον πετρου φαινεται…
Ο ευγορας όμως φκαλει την μασκα..εν αντρας, μαγκας…παιζει την ζωη του τζαι διεκδικα τουλαχιστον το δικαιωμα στο γαιμα…τουτον το κομματι όμως, την αφαιρεση της μασκας, επροσθεσεν την ο σκηνοθετης..εν εν ιστορικο κομματι συρραφης..εν ειδος καλιτεχνικης προσθηκης/δικαιολογησης..
Ας παμε λοιπον πιο αμεσα στο εργο τζαι τον πανικκο σαν καλιτεχνη..ο πανικκος μπορει να ονομαστει νομιζω ενας «οργανικος καλλιτεχνης» κατά το οργανικος διανουμενος του γκραμσι…μαζευκει κομμαθκια της κυπριακης ιστοριας τζαι γεωγραφιας με την καμερα που λειτουργα σαν μηχανισμος καταγραφης, ένα «παραθυρο στο κοσμο»… τζαι υστερα καμνει τες εικονες του, καμβα – προσθετει ηχους [οι ηχοι των πουλιων στον «ακαμα» εν μια εμπειρια που μονη της], αντιπαραθεσεις σκηνων, τζαι εστιασεις για να καμει την καταγραφη του ντοκιμαντερ, τεχνη..πολιτικη, συνειδητη τεχνη…στα εργα του πανικκου υπαρχουν συνηθως τα 2 επιπεδα πανω στα οποια εν κτισμενο τζαι τουτο το φιλμ : το καθημερινο τζαι τα ιστορικο..στην «λεπτομερεια στην κυπρο» η κυπριακη ιστορια συμπυκωνενται σε ένα ποιητικο λογο που διασταυρωνεται με αφηγησεις σε στυλ ντοκυμαντερ…η ταινια όμως λειτουργει σαν μετωνυμια – ένα αποσπασμα που εκφραζει την ευρυτερη αληθκια..αντιθετα στο «τειχος μας» η ιστορια εν ο κυριαρχος πρωταγωνιστης τζαι οι μαρτυριες της καθημερινοτητας [όπως τζαι οι εικονες] λειτουργουν σαν ειδος τεκμηριωσης..στον ακαμα εν μια νεα προσπαθεια συνθεσης: συντηρουνται τα θκυο επιπεδα αλλα με κεντρικο αξονα παλε μια ιστορια της καθημερινοτητας…σε αφηγημα/μυθοπλασια τωρα.. σαν εικονα η ιστορια εν σκηνες που λειτουργουν μεταφορικα..λ.χ. τα 2 ξεκαρφωτα φυλακια στον ακαμα/τυλληρκα που λειτουργουν σαν υπομνηση του διαχωρισμου…όμως η ιστορια στην πλοκη εν ερκεται απλα να τεκμηριωθει ..εν ενας παραγοντας, μια αφηγηση, που ερκεται που τα εξω τζαι «εισβαλει» [πολλα πριν που το 74] στην ζωη των πρωταγωνιστων..
Αν η ιστορια ερκεται να ανοιξει ένα ζητημα/ερωτηση με το να διαρρηξει την καθημερινοτητα, η να την εμποδισει να παρει μια μορφη που θα επετρεπε στον ομερη τζαι την ροδου να ζησουν την εποχη τους, η απαντηση του πανικκου σαν δημιουργου που γυρευκει επισης νοημα τζαι μηνυμα να μοιραστει με το κοινο του, εν ο χωρος, η κυπριακη φυση..στα εργα του υπαρχει μονιμα μια αποπειρα καταγραφης της μαγειας της φυσης, οϊ σαν background cinematography, αλλα σαν ειδος «δρασης/ηθοποιου», τζαι σαν ένα ειδος απαντησης.. όπως τζαι στην «λεπτομερεια στην κυπρο»… συνειδητα η μη η καμερα εστιαζει που διαφορετικες οπτικες στην κυπριακη γη..την φυση..στον αγιο σωζωμενο η φυση ξαναγεμωνει με ζωη το χαλασμενο χωρκο..δαμαι η φυση εν η υπενθυμιση της κυπρου που θα μπορουσεν να υπαρχει τζαι που εν χωσμενη/χωνεται ακομα στον μεταφορικο ακαμα…διοτι, έναν βασικο ερωτημα για μια κυπροκεντρικη τεχνη η επιστημονικη αναλυση, εν αναγκαστικα το ιντα που εμεινεν [εστω σαν τεκμηριο, αλλα τζαι παραπανω σαν ελπιδα] που την κυπριακοτητα μετα τις πολιτιστικες [των εθνων] τζαι πολιτικες [των κρατων τζαι των οπλων τους] εισβολες του 20ου αιωνα…τζαι δαμαι η απαντηση του πανικκου επιστρεφει σταθερα στον «τοπον» σαν μερος της εξισωσης « ο αθρωπος εν ο τοπος»…το φιλμ ενεν ομως μια νοσταλγια για ένα χαμενο παραδεισο…εν υπαρχει ουσιαστικα δαμαι ιδανικο παρελθον..παλια/τοτε που ο ομερης τζαι η ροδου ηταν μιτσιοι, υπηρχαν ηδη ο δασκαλος στο τ/κ σχολειο που την μιαν, τζαι ο μετεπειτα παραγοντας της εοκα που εβαλλεν τσακρες για να φοητσιασει τες κορουες, που την αλλην…η φυση εν η απαντηση νομιζω του πανικκου στο τι μεινισκει…τζαι από οπου μπορουμε να αντλησουμε παλε σαν ελπιδα..
Σαν αφηγηματικη δομη, το φιλμ τζυλα σαν ένα ειδος αφηγησης ποιηταρη…με τον τερλικκα να παιζει ένα ρολο αφηγητη, ηθοποιου, τζαι συμβολικου μαντη..γιατι ψαρας η καποιος που πουλα ψαρκα; Η εμφαση στην θαλασα , το νερο, εν μονιμη σαν εικονα..η ιστορια ξεκινα με τους μιτσιους που παιζουν με ένα πλοιο που τζυλα σε ένα κυπριακον ποταμον τζαι τελειωνει με τουτην την σκηνη..τα παιδικα ονειρα για ταξιδι..για τα συνορα περα από την θαλασσα..που θα ερτει τελικα να μας εβρει, αντι να παμεν εμεις με το ποταμουιν μας, τζαι την βαρκουαν μας, να την ευρωμεν..εν εν η χαμενη νοσταλγια..εν η νεωτερικοτητα που εν εζησαμεν..το ταξιδι που εν μας αφηκαν να καμωμεν…
Η αναφορα στα βροϊσια τζαι τους λινοπαμπακους εν ενδιαφερουσα..οι λινοπαμπακοι λειτουργουν τζαι σαν αναφορα στο οτι ε/κ τζαι τ/κ μπορει να εχουν την ιδια καταγωγη, αλλα τζαι σαν αναφορα σε μιαν κοινοτητα/μια μορφη κυπριακοτητας, που εχαθηκε, που την εκαταπιεν ο ιστορικος χρονος του διαχωρισμου που μας επιβληθηκεν ..οπως τζαι τα βροϊσια..απο ότι ξερω τα βροϊσια εκαψαν τα οι ε/κ εθνικοι αγωνιστες το 64..η υπαρξη του χωρκου στο εργο μεχρι το 74 τζαι η συνεδριαση στον καφενε με την εμφανιση του τουρκου αξιωματουχου, εν εν ρεαλιστικη..η σκηνη παντως στην μερσεντες με τον τουρκο αξιωματικο να επιμενει ότι οσα λαλει ο τυφλος μαντης εν «προπαγανδα», μοιαζει με μια εμμεση αναφορα στην ιδια την επιτροπη λογοκρισιας – η γενικοτερα στις εθνικες επιτροπες λογοκρισιας..εν τοσο ξεκαρφωτη ιστορικα η σκηνη, τζαι τοσο παραδοξη στην ολη ροη της καθημερινης ιστοριας, τζαι η επιμονη της εξουσιας ότι η φωνη του αλλου εν «προπαγανδα» εν τοσο εντονη σε τζηνη την φαση του εργου, που μαλλον η συμπαραδηλωση εν ευρυτερη …
Νομιζω ότι η πιο επιμαχη σκηνη [για τους εθνικοφρονες] επρεπε να εν η ερωτικη σκηνη στην παραλια..αλλα εν τους εφκαινεν..το σκηνικο εν το εξης: ο ομερης αναγκαζεται που την τμτ να παει πισω στο χωρκο του..ομως τελικα εν αντεχει τζαι ξαναπαει να εβρει την ροδου…για να της παρει τα 3 ροθκια που εισιεν φαντασιωση σαν μιτσια, για να της αποδειξει ότι εν τζηνος ο πριγκηπας της..πιανει τον η ομαδα του ευαγορα που εσιει σκοτωθει...τζαι αμεσως κατηγορουν τον ότι εν τζηνος ο προδοτης..ακομα τζαι οταν παρεμβαινει η ροδου τζαι αθυθθυμιζει τους ότι ειδεν τον προδοτη τζαι εν ο τοπικος παραγοντας της εοκα, αγνοουν την τζαι βριζουν την….η μετατροπη της φιλιας σε ερωτικο παθος αναμεσα στην ροδου τζαι τον ομερη ξυσιυλα μετα την ραδιοφωνικη ανακοινωση ότι ηρτεν η ανεξαρτησια…που γιορταζεται στην καθημερινοτητα: στον καφενε, στο οικογενειακο τραπεζι..τζαι έναν ερωτα στην παραλια..ιδου λοιπον το σκανδαλο..η ροδου αντι να μεινει κολλημενη στον ευαγορα, παει με αλλον αντρα..τζαι μαλιστα με «τουρκο»!! τζαι η σκηνη είναι ερωτικη..θωρεις θκυο γυμνα σωματα..ενα σιερι να γδυνει το άλλο σωμα.. τζαι αμα σκεφτεις ότι η κυριαρχη ιδεολογια εκρατησε μια ολοκληρη ομαδα γεναικων [των «αγνουμενων»] μετα το 74 σαν συμβολικες πηνελοπες για να πουλα η εξουσια λουβανες, τοτε η προκληση του ερωτισμου της παραλιας, εν πιο κατανοητος νομιζω…
Τζηνο που ακολουθει την ερωτικη σκηνη εν μια γλυτζια φαση..τζαι εν δαμαι που η ιστορικη στιγμη διασταυρωνεται σαν ελπιδα με την κυπριακη φυση…ο ερωτας των 2 μοιαζει σχεδον με κυπριακο παραλληρισμο με το παγκοσμιο ερωτικο κινημα της νεολαιας την δεκαετια του 60…ερωτικες σκηνες σε μια ανοιξη γεματην φκιορα..
Μετα ξαναεισβαλλει η ιστορια των εθνων τζαι των κρατων..τζαι δαμαι εν το χιουμορ [νεα διασταση για την κινηματογραφικη γλωσσα του πανικκου αν δεν καμνω λαθος, αλλα σαφως κοινωνιολογικα διαυγεστατη για τες μορφες της κυπριακοτητας] που λειτουργα ανατρεπτικα για να μας ξαναφερει στους ηχους της καθημερινοτητας.. Τα γεγονοτα του 63 βιωνονται με πλοκη βασισμενη στην καθημερινοτητα με σαφεις μυθολογικες αλλα τζαι παραδοσιακες παραπομπες ..ο ομερης τζαι η ροδου κλεφκουνται τζαι πασιν στα βροϊσια [στα ελληνικα το χωρκον λαλουν το «αφροδισια», τζαι υποτιθεται τζιαμαι ηταν ενας ναος/ιερο της αφροδιτης]..ερκουνται οι χρισκιανοι να «πιασουν την κοπελλα τους πισω»…σιγα σιγα προχωρα ο διαχωρισμος τζαι εμφανιζουνται τα ξεκαρφωτα φυλακια…Δαμαι εσιει 2 σκηνες που λειτουργουν χιουμοριστικα τζαι εκτρεπουν την ερμηνεια που τις μεγαλες αφηγησεις της ιστοριας στην κυπριακη καθημερινοτητα..στην πρωτη φαση η καμερα δειχνει που ψηλα τους χωρκανους [της ροδους τζαι του ομερη] να βρισκονται σε μια πλατεια ετοιμοι να τσακωθουν/σφακτουν [χωριζει τους μια αστυνομικη δυναμη η οποια οπως θωρουμεν εν αμφιβολης ουδετεροτητας].. μια αναπαρασταση της δικοινοτικης συγκρουσης αλλα μοιαζει τζαι με μιαν καθημερινη σκηνη καφκα 2 χωρκων..ξαφνικα θωρουμεν ένα τυπο..πιο ψηλα, που κρατα ένα φουσκωμενο σακκουλι γεματον αερα, τζαι φακκα το…ενας ψευτικος ηχος «μπουμ» σαν πυροβολισμος..οι χωρκανοι αφηνουν την αντιπαραθεση τζαι βουρουν να χωστουν...αναποφευκτο το χαμογελο…αθθυμισε μου την κυπριακη φραση «κρατε με να μεν το δερω».. η γελοιοποιηση εν τζαι μια υπενθυμιση ότι τουτοι οι χωρκατες [ οι κυπραιοι του 60] φωναζουν χωρις θελουν / ξερουν πραγματικα ιντα που εν ο πολεμος..η διακωμωδηση ολοκληρωνεται όταν βουρα ενας αστυνομικος πανω τζαι πιανει τζηνον [τον «πελλον του χωρκου»] που εκαμεν την φαρσα..ο αστυνομικος εν κλασσικα κυπραιος στην κινηση..πεφτει του το καπελο τζαι εν φαινεται να εσιει το αυταρχικο ακαμπτο σωμα της εξουσιας..μαλλον τζαι τουτος εν ενας χωρκατης που εντυθηκεν αστυνομια/ζαφτιες, τζαι τον δικο του φοον φκαλει τον στην ατσουμπαλη προσπαθεια να τιμωρησει τον «μιτσην» που τους εκαμεν να σιεστουν που τον φοον τους..
Η άλλη μισο-χιουριστικη σκηνη εν η επιστροφη του ομερη στα βροϊσια μετα που τους ανακαλυφκει ο παπας της ροδους..η μανα του [ποπη αβρααμ] τραβα τον στην ακρα τζαι λαλει του κοφτα [τζαι 2 φορες αν αθθυμουμαι καλα]:
«Εγαμησες την;»
Η λεκτικη παραβαση…θα εμπορουσε να χρησιμοποιηθει μια άλλη εκφραση..αλλα στο φιλμικο πλαισιο της ανακαλυψης/προβολης του απαγορευμενου, η φραση μοιαζει σαν μερος τζηνου του κοσμου που εχαθηκεν/εχωστηκεν/εκαταπιεστηκεν..η αμεσοτητα..η κουβεντα που εχουμεν κρυφη..εγαμησες αντι «επηες στο κρεβατι», «εκαμες της το»;..
Οι πολιτικες παρεμβολες [τζαι η ενασχοληση με τις πολιτικες διαμαχες στο εσωτερικο των 2 κοινοτητων] εν εξωτερικες..σαν κινηματογραφικα σημεια/υπενθυμισεις χωρις εμπλοκη στην εξελιξη της πλοκης.. η ποιητικη μοναξια της φωνης διαμαρτυριας του φιλου του ομερη στην συγκεντρωση των τ/κ το 74 [μια σκηνη που εθθυμιζε παλε ken loach] …λειπει σε τουτον το πλαισιο ισως μια πιο αισθητη παρουσια των κοινωνικων/πολιτικων φωνων στην κυπριακη νεωτερικοτητα που αντισταθηκαν στον εθνικισμο τζαι οραματιστηκαν μιαν άλλη κυπρο…η μονη αναφορα στην αριστερα λ.χ. εν η εστιαση σε μια φωτογραφια διαμαρτυριας οπου οι εργαζομενοι εχουν πικετ γυρω που τον λαιμον τους..θωρει την ο φιλος του ομερη όταν αποφασιζει να φυει…η πολιτικη συνειδηση που συντηρειται εστω τζαι στον διαχωρισμο..
Η ιστορια που εισβαλλει στην καθημερινοτητα του ομερη τζαι της ροδους εν παραπανω ο κοσμος της εξουσιας που εδιαμορφωσεν η εοκα τζαι η τμτ..ο δεσποτης που ερκεται να βαλει τες φωνες στους τοπικους παραγοντες, μπορει βεβαια να εν ο τοπικος μητροπολιτης, αλλα μπορει συμβολικα να εν τζαι ο μακαριος..η εικονα φαινεται σαν καρικατουρα..η σταση του εν σωστη – λαλει του τοπικου της εοκα να μεν επιτεθουν στους τ/κ που κρατουν την ροδου…αλλα διοτι φοαται τις εξωτερικες επικρισεις…
Το βασικο επιπεδο της πλοκης εν στο καθημερινο επιπεδο..η σκηνη που ο ομερης τζαι η ροδου μιλουν μετα την δολοφονια στην εκκλησια, εσιει μια γοητευτικη ρεαλιστικη ηχητικη..η φωνη της ροδους καθως διαφωνει τζαι καταληγει να αποκαλει τον ομερη «τουρκο που εν καταλαβει τον αγωνα για την ενωση», εν εν φωναχτη..εν χαμηλοφωνη..σχεδον διστακτικη..παντες τζαι η ροδου προσπαθει να πει τζηνα που της εμαθαν..η γιατι αντρεπεται να τα αρθρωσει μπροστα στον φιλο της, στην βιωμενη πραγματικοτητα..με φοντο τον κολπο στην θαλασα..διπλα που τα δεντρα τους..αντιθετα η αντιπαραθεση της ροδους με τον τζυρη/παπα της εν εντονη… αλλα παλε βαθκια ριζωμενη στην καθημερινοτητα..εν εσει πολιτικη..οπως μια καθημερινη κορουα, κριτικαρει τους γονιους της γιατι καμνουν πως την θελουν [ η πριν εν την εθελαν ] οϊ για την ιδια [ η εφηβικη ανασφαλεια;] αλλα για τα μαθκια του κοσμου [ η διεκδικηση αυτονομας]..μια συγκρουση γενεων..ρεαλιστικη, δυναμικη τζαι αυτονομη από την πολιτικη κριση που τους περιβαλει..
Αν στην περιπτωση της ροδους εν η ενταση της φωνης [τζαι τα αμμαθκια ] που λειτουργουν σαν τα εντονα κινηματογραφικα σημεια, στην περιτπωση του ομερη εν τω προσωπο…οι καταγραφες του ομερη εχουν συνηθως ένα κενο σιωπης που σε προσδιοριζει απεναντι του..
2 σχόλια:
Αρκετά καλή ανάλυση... και εύγε που γράφεις στα Κυπριακά.
Δημοσίευση σχολίου